Cengiz Han veya Temuçin Moğol komutan ve hükümdardır. Moğol imparatorluğunun kurucusudur. Moğolistan ve Orta Asya'daki kabileleri birleştirerek güçlü bir devlet kurmuş imparatorluğunu neredeyse Pasifik okyanustan Hazar denizine kadar genişlendirmiştir.
Temuçin Yesugey Bahadırın oğlu olarak dünyaya geldi. Babasının ölümünün ardından zor hayat şartlarıyla mücadele etti. Diğer kabileler karşı mücadele ederek 1206 yılında göçebe kabilelerin kurultayında han seçildi. Kurduğu konfederasyon tarzı kabile birliğine "Moğol ulusu" ismini verdi. "Cengiz han" ismiyle tahta çıktı.
Bunun ardından kuzey Çine karşı sefere çıkıp Pekini ele geçirdi. Çinden sonra Harezmşahlara karşı ticaret kervanlarının soyulması yüzünden sefere çıktı. Cengiz hanın komutanları Cebe ve Subutay noyanlar Celaleddini Azerbaycana kadar takip ettiler.
Cengiz han ölmeden önce devleti oğullarının arasında paylaştırdı. Ögeday "büyük han" unvanı aldı. Neredeyse XIV ve XV asra kadar Moğol imparatorluğunun parçaları hükmünü sürürdülər. Cengiz hanın mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.